ΠΑΓΩΜΕΝΟΣ ΩΜΟΣ (ΣΥΜΦΥΤΙΚΗ ΘΥΛΑΚΙΤΙΔΑ)

Τι προκαλεί τον «παγωμένο ώμο» και πώς αντιμετωπίζεται;

Ο Παγωμένος Ώμος, αφορά το 2% έως 3% του πληθυσμού, με τη πλειοψηφία να είναι γυναίκες ηλικίας 40 έως 60 ετών. Στη πραγματικότητα πρόκειται για μια κατάσταση αγνώστου αιτιολογίας, η οποία χαρακτηρίζεται από βαθμιαίο, προοδευτικό και επώδυνο περιορισμό των κινήσεων του ώμου σε όλους τους άξονες κίνησης.

Αναφέρεται ότι ενδεχομένως μπορεί να αποκατασταθεί αυτόματα σε κάποιο βαθμό μετά από μήνες ή χρόνια, φυσικά παραμένουν τα αποτελέσματα της μακροχρόνιας δυσκαμψίας, όπως είναι η μυϊκή ατροφία κ.α. Για την αποφυγή σύγχυσης ο όρος «παγωμένος ώμος» χρησιμοποιείται για την βασική ιδιοπαθή κατάσταση που αναφέρθηκε προηγουμένως, ενώ ο όρος «δευτεροπαθής συμφυτική θυλακίτιδα» χρησιμοποιείτε σε περιπτώσεις όπου σχετίζονται με άλλες παθολογικές αιτίες. Κάθε περίπτωση πρέπει να διερευνάται αν πρόκειται για κλασσική περίπτωση «παγωμένου ώμου» (πρωτοπαθές), ή είναι το αποτέλεσμα υποβόσκουσας συστηματικής πάθησης ή ανατομικής διεργασίας (δευτεροπαθές). Και στις δυο περιπτώσεις υπάρχει πόνος και περιορισμός στη κινητικότητα του ώμου.

Στον Παγωμένο Ώμο η κάψα της άρθρωσης φλεγμαίνει και γίνεται δύσκαμπτη. Η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει ταινίες ιστού (συμφύσεις) μεταξύ των αρθρικών επιφανειών, ενώ ελαττώνεται το αρθρικό υγρό, που βοηθάει στην ομαλή κίνηση, λιπαίνοντας τις αρθρικές επιφάνειες, με αποτέλεσμα την προοδευτική μείωση των κινήσεων της άρθρωσης και τον πόνο.

ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ:

Παρόλο που η ακριβής αιτιολογία είναι άγνωστη υπάρχουν κάποιοι επιβαρυντικοί παράγοντες που ευνοούν την πρόκληση Παγωμένου Ώμου:

Ηλικία: Άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών κυρίως γυναίκες.
Διαβήτης: Για άγνωστο λόγο είναι περισσότερο συχνός σε ασθενείς με διαβήτη. Για τον λόγο αυτό εικάζεται ότι η εμφάνιση του Παγωμένου Ώμου έχει να κάνει με το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Δηλαδή ότι επιτίθεται εναντίον υγιών τμημάτων του σώματος – στη περίπτωση μας εναντίον του ινώδη θύλακα (κάψα) και του συνδετικού ιστού του ώμου.
Ακινητοποίηση της άρθρωσης του ώμου: Πιθανόν λόγω τραύματος, περιαρθρίτιδας, χειρουργείων στη περιοχή, ή κάκωση στο πέταλο των στροφέων μυών του ώμου.
Συστηματική νόσος: Παθήσεις του Θυρεοειδή, καρδιολογικές παθήσεις, και Πάρκινσον. Αρκετές μελέτες υποδεικνύουν ότι η επιπλοκή του παγωμένου ώμου είναι μια από τις πιο σημαντικές αιτίες πόνου στον ώμο μετά από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ), καθώς εμφανίζεται στο 25% των περιστατικών εντός 6 μηνών. Επιπλέον, παγωμένος ώμος μπορεί επίσης να παρατηρηθεί σε έως και 77% των ασθενών με ημιπληγία, που υποφέρουν από πόνο στον ώμο.

Σε κάθε περίπτωση όταν κάποιος νοιώσει πόνο στην άρθρωση του ώμου, που περιορίζει την κινητικότητα, πρέπει άμεσα να αναζητήσει βοήθεια.

ΣΤΑΔΙΑ ΠΑΓΩΜΕΝΟΥ ΩΜΟΥ:

Υπάρχουν τρία βασικά στάδια:

1- Επώδυνο στάδιο:

Πόνος με τις κινήσεις
Γενικευμένος πόνος που δεν μπορεί να εντοπισθεί
Μυϊκός σπασμός
Επιδείνωση του πόνου τη νύκτα και στη ξεκούραση

2- Περιοριστικό στάδιο:

Λιγότερος πόνος
Αυξημένη δυσκαμψία και περιορισμός των κινήσεων
Μειωμένος πόνος τη νύκτα και στη ξεκούραση
Άβολη αίσθηση στις οριακές κινήσεις του ώμου

3- Στάδιο αποκατάστασης:

Ελαττωμένος πόνος
Προοδευτικά και αργά αύξηση του εύρους κίνησης της άρθρωσης
Αυτόματη αποκατάσταση, αλλά συχνά ατελής

ΔΙΑΓΝΩΣΗ:

Υπάρχει σημαντική δυσκολία στην εκτίμηση του προβλήματος καθώς πολλές παθολογικές καταστάσεις στον ώμο έχουν παρόμοια συμπτωματολογία, αιτίες και επιβαρυντικούς παράγοντες. Καλούμαστε να διαπιστώσουμε εάν τα προβλήματα προέρχονται από την άρθρωση ή από έξω-αρθρικούς παράγοντες. Περιορισμός στη ενεργητική κίνηση υπάρχει και στις δύο περιπτώσεις, ενώ ελάττωση της παθητικής κίνησης, που μπορεί να είναι επώδυνη, μας δείχνει αρθρική παθολογία. Αν ο ασθενής είναι σε θέση να χαλαρώσει και να επιτρέψει παθητική κίνηση σε πλήρες εύρος τότε το πρόβλημα είναι έξω-αρθρικό. Μπορεί να οφείλεται σε μυ, τένοντα ή στον θύλακα.

Σημαντικό ρόλο στην διάγνωση έχει η κλινική αξιολόγηση. Ελέγχονται οι ενεργητικές κινήσεις, παθητικά κινείται ο ώμος για να διαπιστωθεί το εύρος κίνησης της άρθρωσης, παρατηρούμε τη διάταξη της άρθρωσης, ελέγχουμε τη μυϊκή δύναμη, ψηλαφούμε ώστε να εντοπίσουμε περιοχές ευαισθησίας. Ο ακτινολογικός έλεγχος θα μας δώσει τη δυνατότητα να εκτιμήσουμε την κατάσταση των οστών. Η μαγνητική τομογραφία θα μας δώσει στοιχεία για τα υπόλοιπα μαλακά μόρια της άρθρωσης, ενώ δεν είναι απαραίτητη για την διάγνωση του παγωμένου ώμου.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ:

Η θεραπεία έχει τρεις βασικούς στόχους: α) ανακούφιση από τον πόνο, β) βελτίωση του εύρους κίνησης, γ) μυϊκή ενδυνάμωση. Το πρόγραμμα αποκατάσταης περιλαμβάνει:

Για την ανακούφιση από τον πόνο χορηγείται από τον θεράποντα ιατρό φαρμακευτική αγωγή, ενώ μπορεί να γίνει έγχυση κορτιζόνης στην άρθρωση. Επίσης μπορεί να γίνει διαδερμική έγχυση κορτιζόνης και ξυλοκαΐνης, με τη μέθοδο της ιοντοφόρεσης.
Για τη βελτίωση του εύρους κίνησης εφαρμόζονται τεχνικές ήπιας κινητοποίησης της άρθρωσης, καθώς επίσης τεχνικές Manual Therapy και Kinetic Control. Στόχος αυτών των τεχνικών είναι να αποκατασταθεί η φυσιολογική διάταξη της άρθρωσης, ώστε να διευκολυνθεί η φυσιολογική λειτουργικότητα των μυών και των συνδέσμων που την στηρίζουν, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η άρθρωση του ώμου χαρακτηρίζεται ως η άρθρωση των μαλακών μορίων, κάτι φυσιολογικό αν σκεφτεί κανείς ότι το 30% μόνο είναι η οστική επαφή, ενώ κατά 70% εξαρτάται από τη λειτουργικότητα των μαλακών μορίων.
Στο πρόγραμμα αποκατάστασης ιδιαίτερο ρόλο έχει το μηχάνημα Παθητικής Κινητοποίησης του άνω άκρου (CPM). Ερευνητές διαπίστωσαν ότι η χρήση αυτής της συσκευής, διεγείρει τα χονδροκύτταρα να παράγουν πρωτεογλυκάνες 4 (PRG4), ένα μόριο που βρίσκετε στο αρθρικό υγρό, με λιπαντικές και προστατευτικές του χόνδρου ιδιότητες, (osteoarthritis cartilage 2006).
Τα οφέλη της αποκατάστασης μπορούμε να τα ενισχύσουμε με τη χρήση θεραπευτικών μέσων όπως laser, θεραπεία με ραδιοσυχνότητες (tecar), κρουστικό υπέρηχο, ηλεκτροθεραπεία (tens) κ.α.
Πρόγραμμα μυϊκής ενδυνάμωσης και ιδιοδεκτικότητας.
Η διατήρηση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου εύρους κίνησης είναι σημαντικό, ως εκ τούτου ο ασθενής θα πρέπει να συμμετέχει στην διαδικασία εκτελώντας το πρόγραμμα των ασκήσεων, που θα του υποδείξει ο φυσικοθεραπευτής, ενώ θα πρέπει να προσπαθεί να εκτελεί τις καθημερινές του δραστηριότητες όπως και πριν.