Σε ασθενή με πόνο μυοσκελετικής προέλευσης (αυχενικό σύνδρομο, χαμηλή οσφυαλγία, ισχιαλγία, τενοντοπάθεια κ.α.), το δίλλημα που καλούμαστε να απαντήσουμε, σχετικά με τον σχεδιασμό του κατάλληλου ατομικού προγράμματος αποκατάστασης είναι: τι προηγείται η λειτουργικότητα ή η σταθερότητα;

Στο άρθρο μου, "Κλινικός Συλλογισμός" επισήμανα:

"Σε μορφολογικές αλλαγές της δομής, υπάρχουν εσώτοκα ερεθίσματα κυρίως από το ιδιοδεκτικό σύστημα και το περιφερειακό νευρικό σύστημα που πληροφορούν τον εγκέφαλο ότι κάτι δεν πάει καλά. Η έκφραση του πόνου ρυθμίζεται πλέον από τον εγκέφαλο. Μπορεί να υπάρχει ή μπορεί να μην υπάρχει πόνος, φυσικά στον θεραπευτή θα προσέλθει ο ασθενής με πόνο. Μπορεί να υπάρχουν στο σώμα σημαντικές δομικές αλλαγές χωρίς πόνο. Ως εκ τούτου οδηγός μας είναι η ύπαρξη συμπτωματολογίας σε λειτουργικές κινήσεις. Στο μυοσκελετικό πεδίο, μια γενική αρχή είναι πως η δομική ανισορροπία έχει ως αποτέλεσμα τον πόνο και την δυσλειτουργία, αντίθετα η δομική ισορροπία ισοδυναμεί με λειτουργικότητα απαλαγμένη από συμπτώματα. Η προέλευση του μυοσκελετικού πόνου και η δυσλειτουργία είναι σχετικά εύκολα ανιχνεύσιμη σε ασθενή που παραπονιέται για πόνο".

Στο δίλλημα μας λοιπόν η απάντηση είναι κανένα από τα δυο δεν προηγείται!

Ιεραρχώντας τις προτεραιότητες μου η σειρά είναι:

1 -Δομική ισορροπία - ευθυγράμμιση, αποκατάσταση των δομικών αλλαγών ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά προς το φυσιολογικό.
2 -Λειτουργικότητα, αποκατάσταση πλήρους εύρους κίνησης.
3 -Σταθεροποίηση, δηλαδή η δυνατότητα διατήρησης ή ελέγχου των κινήσεων ή στάσεων του σώματος. Επιτυγχάνεται με συντονισμένη δράση του μυϊκού και νευρικού συστήματος.

Ρεαλιστικά μιλώντας, η λειτουργικότητα και η σταθερότητα μοιάζουν με "δίδυμο" ποδήλατο, αλλά η ευθυγράμμιση πάντα προηγείται. Διαφορετικά ενθαρρύνουμε την επανεκπαίδευση και ενδυνάμωση στην λειτουργικότητα και σταθερότητα εκτός ευθυγράμμισης. Ο ασθενής γίνεται επιρρεπής σε νέους τραυματισμούς, καθώς ο σκελετός, το μυϊκό και νευρικό σύστημα λειτουργούν έξω από τα φυσιολογικά όρια, για να εισέλθει τελικά σε ένα φαύλο κύκλο επαναλαμβανόμενων υποτροπών.

Όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε ασθενή που βιώνει πόνο, είναι προτιμότερο να εστιάσουμε τη προσοχή μας στη βελτίωση της κίνησης, παρά να επικεντρωθούμε στη μείωση του πόνου. Για παράδειγμα αν σε ασθενή με επώδυνο ώμο και σημαντική μείωση στο εύρος κίνησης του ώμου, σπαταλήσουμε μια ολόκληρη ημέρα για να τον ανακουφίσουμε από τον πόνο, χωρίς να εστιάσουμε στη κατάσταση που βρίσκονται τα μαλακά μόρια της περιοχής (μύες, σύνδεσμοι κ.α.), την αρθρωκινηματική της γληνοβραχιόνιας άρθρωσης και στη θωρακική κινητικότητα, δεν θα έχουμε κανένα σημαντικό και μόνιμο αποτέλεσμα. 

Σε αυτή τη φωτογραφία μπορούμε να διακρίνουμε αρκετές αποκλίσεις από την φυσιολογική - συμμετρική ευθυγράμμιση του σώματος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η κλινική μου εμπειρία με οδηγεί να εφαρμόζω τεχνικές απελευθέρωσης των μαλακών μορίων και manual therapy - ήπιες τεχνικές κινητοποίησης - για να ενισχύσω την ποιότητα της κίνησης, σε όλο το μήκος της κινητικής αλυσίδας, όσο μακριά αν βρίσκεται από τη περιοχή των συμπτωμάτων. Πιστεύω ότι αυτή η μεθοδολογία αποτελεί αποτελεσματική θεραπευτική αντίληψη. Στοχεύω να βοηθήσω τους ασθενείς μου να κινούνται καλύτερα με όσο το δυνατόν λιγότερο πόνο και περιορισμό.