ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΣΑΝΤΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Γονείς, εκπαιδευτικοί, παιδίατροι και φυσικοθεραπευτές βλέπουν με ανησυχία τα παιδιά να μεταφέρουν, καθημερινά, με τη σχολική τους τσάντα ένα φορτίο δυσανάλογο με το σώμα τους.

Ο κίνδυνος από τη μεταφοράς ενός φορτίου που είναι δυσανάλογα μεγάλο για το σώμα και την ηλικία τού παιδιού, αφορά κυρίως τη σπονδυλική του στήλη. Ο πόνος στην πλάτη των παιδιών και εφήβων δεν είναι σπάνιος. Υπολογίζεται ότι περίπου το 37% των παιδιών σχολικής ηλικίας παραπονούνται για πόνους στην πλάτη. Εκτός από την πρόκληση του πόνου υπάρχει και ο κίνδυνος πρόκλησης "λειτουργικής σκολίωσης". Σύμφωνα με τον Philip Greenman, DO,: «Η λειτουργική σκολίωση είναι η προσαρμογή τής στάσης σε ανισορροπία στη βάση στήριξης του ατόμου». Με τον όρο σκολίωση περιγράφεται η πλάγια κλίση, πάνω από 10 μοίρες, της σπονδυλικής στήλης, με σχήμα "C" ή "S". Η λειτουργική σκολίωση διαφέρει από τη δομική σκολίωση, γιατί με την κατάλληλη θεραπεία είναι αναστρέψιμη. Μπορεί να αντιμετωπισθεί με επιτυχία με τις τεχνικές Χειροθεραπείας - Manual Therapy', σε συνδυασμό με επανεκπαίδευση στην σωστή στάση και πρόγραμμα ειδικών ασκήσεων ενίσχυσης της λειτουργικότητας και του μυϊκού τόνου, ώστε να διατηρείται η σωστή στάση σε κάθε δραστηριότητα του παιδιού.

Η έρευνα δείχνει το πρόβλημα των σκελετικών διαταραχών που μπορούν να προκληθούν από τις σχολικές τσάντες. Σε μελέτη που έγινε και αφορούσε 1.546 παιδιά ηλικίας από 11 έως 14 ετών, βρέθηκε ότι:

Από το σύνολο των παιδιών, το 37% παραπονιόταν για πόνο στην πλάτη.
Τα παιδιά που είχαν τις πιο βαριές σχολικές τσάντες παρουσίαζαν και τους περισσότερους πόνους στην πλάτη.
Πολλά από τα παιδιά, περισσότερα από 1 στα 4, είπαν ότι ο πόνος ήταν τόσο έντονος που τα οδηγούσε σε αλλαγή τού επιπέδου δραστηριότητάς τους.
Το 10% των παιδιών δήλωσαν ότι είχαν πάρει φάρμακα για την αντιμετώπιση του πόνου της πλάτης τους.
Τα παιδιά που ήσαν μικρότερα στην ηλικία, τα κορίτσια και αυτά που ήδη είχαν σκολίωση είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν σκολίωση.
Ο μέσος όρος τού βάρους τής σχολικής τσάντας των παιδιών, ανερχόταν στο 9% του βάρους σώματος των παιδιών. Παρά το γεγονός ότι το βάρος αυτό είναι μικρότερο από αυτό που συστήνει η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής για τις τσάντες των παιδιών (από 10% έως 20% του βάρους σώματος του παιδιού), εντούτοις ο πόνος τής πλάτης ήταν υπαρκτός σε πολλές περιπτώσεις.
Κατά περίεργο τρόπο, τα παιδιά που τοποθετούσαν την τσάντα τους με λουρί στον ένα ώμο, δεν είχαν περισσότερα προβλήματα από τα παιδιά που κρατούσαν την τσάντα του με λουριά και στους δύο ώμους.

Ο πόνος και η σκολίωση στη σπονδυλική στήλη μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο τη σωματική διαμόρφωση των παιδιών, αλλά και να τροποποιήσουν τις δραστηριότητες τους, αλλοιώνοντας την ποιότητα ζωής τους. Οι ειδικοί εισηγούνται ότι πρέπει να βρεθούν τρόποι να γίνουν πιο ελαφριές οι σχολικές τσάντες των παιδιών. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής έχει εκδώσει σχετικές οδηγίες για τις σχολικές τσάντες που θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα παιδιά:

Πρέπει να γίνεται προσεκτική επιλογή για την ανεύρεση κατάλληλης τσάντας για το παιδί. Αυτές που έχουν φαρδιά λουριά με βάτες, και που έχουν βάτα στο πίσω μέρος (το μέρος δηλ, της τσάντας που έρχεται σε επαφή με την πλάτη τού παιδιού) είναι πιο αναπαυτικές για το παιδί και θα πρέπει να προτιμούνται.
Οι σχολικές τσάντες πρέπει να είναι ελαφριές. Δεν πρέπει να ξεπερνούν το 10% έως 20% του βάρους τού παιδιού.
Τα παιδιά θα πρέπει πάντα να φορούν και τα δύο λουριά, ένα στον κάθε ώμο. Εάν μεταφέρουν την τσάντα μόνο στον ένα ώμο, υπάρχει ο κίνδυνος μυϊκής ανισορροπίας και να ευνοηθεί η εμφάνιση σκολίωσης.
Η κατανομή των βιβλίων μέσα στην τσάντα πρέπει να γίνεται ομοιόμορφα για να υπάρχει ισοζυγισμένη κατανομή τού βάρους. Τα πιο βαριά αντικείμενα θα πρέπει να τοποθετούνται στο κέντρο.
Εάν υπάρχει η δυνατότητα, τότε μια σχολική τσάντα με τροχούς θα μπορούσε να βοηθήσει. Είναι, όμως, γεγονός ότι κάτω από ορισμένες συνθήκες αυτό μπορεί να μην είναι πρακτικό.
Εάν το παιδί φοιτά σε σχολείο που υπάρχουν ατομικά ερμάρια, τότε το παιδί θα μπορούσε ορισμένα βιβλία να τα έχει διπλά, στο σχολείο και στο σπίτι, για να αποφεύγεται η μεταφορά τους.
Εάν το παιδί, ή ο έφηβος παραπονιέται για πόνο στην πλάτη, οι γονείς δεν πρέπει να αμελούν. Θα πρέπει να συμβουλεύονται τον παιδίατρο, ή τον φυσικοθεραπευτή τους.
Οι γονείς, οι δάσκαλοι και καθηγητές των παιδιών και εφήβων, με την επιστροφή στο σχολείο, από την αρχή του χρόνου, είναι απαραίτητο να λαμβάνουν υπόψη το πρόβλημα των ενοχλήσεων ή παθήσεων που προκαλεί η βαριά σχολική τσάντα και να μεριμνούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος.